OVER KROKUSFESTIVAL

hét festival dat je beweegt

Historiek

Het Krokusfestival startte in 1996 in cultuurcentrum Hasselt. De kracht van het festival was vooral regionaal en participatief: het stimuleerde ouders uit de regio om kennis te maken met de boeiende wereld van het familietheater.

Vanaf 2003 werden de doelstellingen van het Krokusfestival verscherpt: internationalisering, stimuleren van creatie en productie, focus op dans en uitgroei tot een sectoriële ontmoetingsplek. Om dat waar te kunnen maken werd het festival tussen 2004 en 2088 tweejaarlijks georganiseerd en werd inmiddels gezocht naar financiële mogelijkheden om de ambities waar te kunnen maken. Vanaf 2008 werd het festival jaarlijks én werd een dubbelstructuur opgezet: Krokus Dans (oneven jaren) en een multidisciplinaire XL-versie (even jaren).

Het Krokusfestival Dans 09 was het eerste internationale festival in Vlaanderen dat exclusief gericht was op dans met/voor een jong publiek. Er waren 12 gezelschappen te gast, waarvan 7 internationale. Daarnaast was er work-in-progress van Busy Rocks, inti/Laika en Etienne Guilloteau. In samenwerking met het V.T.I. organiseerde het festival de internationale studiedag ‘De dans ontsprongen’. Ook vanaf 2009 werd de provinciale en euregionale inbedding sterk geïntensifieerd. Tenslotte werd ervoor gekozen om de eerste drie festivaldagen uitgebreid in te zetten op het onderwijs (voorstellingen, workshops, nascholing).

In 2010 was er de XL-versie met 68 voorstellingen, waarvan 18 internationaal (uit 5 landen). Er gingen 5 coproducties in première (Artforum, Nat Gras, lapzus, ’t Arsenaal en Circ’ombelico) en de eigen productie ‘Als de deur gesloten is moogt ge niet binnenkomen (anders misschien wel)’, een locatievoorstelling in kinderslaapkamers van/met Annelies Van Hullebusch, Sofie Palmers, Marjolijn Freiling en Katrien Pierlet, speelde 18 keer. In totaal waren er 8 premières en 8 Belgische premières te zien. Het festival introduceerde jonge makers als Busy Rocks, Alexandra Broeder, Tabea Martin, Jorieke Abbing, Andreia Rodrigues, Jan Martens, Iris Carta, Jef Naes, Inge Liefsoens, Rutger Remkes.

Het Krokusfestival Dans 2011 presenteerde 30 dansvoorstellingen. Er waren coproducties met Ultima Vez, fABULEUS/Tuning People en Nat Gras, de première van ‘Shouting Dance’ (Krokusfestival/Dans in Limburg, Jonathan Burrows & Matteo Fargion) en work-in-progress. Krokusfestival stelde ook nu weer nieuwe makers voor: Tuning People, Barbara Fuchs, Seppe Baeyens, Erik Kaiel, Aitano Cordero, Tabea Martin, Keren Levi. Verder was er een studiemiddag rond kunsteducatie dans, een gesprek met jonge dansers/choreografen (i.s.m. V.T.I.), speciale dansprojecten naar het onderwijs én introduceerden we de ‘Staat van de jeugddans’, waarvoor Joke Laureyns de aftrap gaf. Tenslotte werd FRESH TRACKS EUROPE voorgesteld, een internationaal dansnetwerk waar we aan deelnemen met partners uit Oostenrijk, Zweden, Schotland, Nederland, Duitsland en Estland. Na twee dansedities menen we te mogen stellen dat het Krokusfestival een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van dans voor een jong publiek in Vlaanderen.

Anno 2012 heeft het Krokusfestival een eigen plaats verworven op de internationale festivalkalender voor jong publiek. De XL-versie van 2012 presenteerde 9 premières, 6 Belgische premières en 3 work-in-progress. Het doet goed vast te stellen dat Vlaamse gezelschappen via contacten op en door het Krokusfestival een weg gevonden hebben naar buitenlandse podia: fABULEUS, Nat Gras, Tuning People...
Daarnaast gaf het festival ook nu weer kansen aan jonge makers: Manon Avermaete, Joris Van Oosterwijk, Shanti Straub, Arnaud Deflem.

 

Doorgroei vanaf 2013

Vanaf 2013 ontvangt het Krokusfestival voor het eerst structurele werkingssubsidies van de Vlaamse Overheid.

Het festival bleef uiteraard het grootste en belangrijkste moment van de werking. Om en rond de krokusvakantie nodigde het kinderen en hun (groot)ouders uit op een boeiende cocktail van kinderkunsten. Naast de aandacht voor internationale producties die voor het eerst aan een Belgisch publiek getoond werden, lag de focus voortaan ook op dans en de presentatie van nieuw werk, try-outs en toonmomenten incluis. Ook werden voor het eerst installaties en performance geïntroduceerd in de werking. Meer dan ooit werd Krokusfestival een avontuurlijk ontdekkingsfestival dat toch een breed publiek bereikte.

Daarom ontwikkelde het festival zich ook op het vlak van talentontwikkeling. Soms gebeurde dat door zogenaamd ‘commissioned’ werk waar we aan artiesten vroegen om in een bepaalde context (vb slaapkamer van een kind) een productie te maken. Soms gebeurde dat door co-productionele ondersteuning van gezelschappen en/of makers. Het dansgezelschap voor jong publiek, tout petit, is daar een duidelijk voorbeeld van. Hun eerste vier creaties werden door CCHA en/of Krokusfestival ondersteund en gingen vaak in première tijdens het festival. De internationale werking die het gezelschap later kon ontwikkelen, is zeker voor een deel (naast hun goede voorstellingen uiteraard!) te danken aan het Krokusfestival.

Als motor in het Vlaamse kunstenlandschap jong publiek werkte Krokusfestival vanaf 2013 ook binnen drie internationale projecten. Zo was er het door Interreg Maas/Rijn gesteunde samenwerkingsproject ‘Regio-Theater-Dans’ met partners uit Maastricht, Eupen, Luik en Aken. Verder liep in 2014 de door Creative Europe gesteunde samenwerking ‘Fresh Tracks Europe’ af, waarna Krokusfestival direct initiatief nam om een nieuw project op te starten. Samen met Imaginate (Schotland), Aaben Dans (Denemarken), Scenekunstbruket (Noorwegen) en The Ark (Ierland) ontstond PUSH.

 

Door PUSH konden Vlaamse makers participeren aan drie artistieke laboratoria (gender, overprotection, migration), en dat samen met 12 internationale makers. Een PUSH-lab was een onderzoekslab waar inspiratie en ontwikkeling voorop stonden, zonder duidelijke of directe output op het vlak van creatie.

Naast het creatieve proces, wilde Krokusfestival vanaf 2013 de reflectie over kinderkunsten in Vlaanderen op een actieve manier stimuleren. Gedurende 2013-2016 concentreerden we ons op twee thema's: ‘Notie van kwaliteit van de kunsten voor jong publiek’ en ‘Taboes en grenzen aan de kunsten voor jong publiek’.

Op die manier verkende het festival de intrinsieke waarde van kunsten voor jong publiek. Kunnen we die kwaliteit benoemen? Bevorderen? Is kwaliteit cultureel bepaald? Zo ja, hoe dan? Of gaat het om subjectieve, niet-meetbare waarden? Daarnaast focusten we op de grenzen, zoals daar zijn: de grens met de kunst voor volwassenen, de taboe-thema’s die weer opdoken (denk maar aan dood, lichamelijkheid, geweld) en de vormen die als niet-evident en dus moeilijk ervaren werden (non-verbaliteit, dans).

Nieuwe stappen vanaf 2017

Voor de tweede keer werd de aanvraag structurele werkingsmiddelen voor  het Krokusfestival gehonoreerd.

Eerste opzet van het nieuwe dossier was een diepgaande reflectie op het internationale werk. Tot op heden had Krokusfestival vooral Europese voorstellingen in Belgische première gepresenteerd. Een paar concrete gesprekken op internationale festivals over ‘export’ van Europese voorstellingen en workshops naar andere continenten, triggerde de artistieke leiding van het festival. Waarom en ook hoe kunnen er voorstellingen uit andere continenten, met andere kwaliteiten, met andere esthetische keuzes getoond worden? Voorbij de praktische en financiële uitdagingen, lag de grootste meerwaarde in de openheid naar precies die andere culturen en artistiek-esthetische keuzes. Het vreemde, het andere introduceren, daardoor de eigen frames van ‘excellentie’ en ‘kwaliteit’ bevragen, dat werd de uitdaging. Bovendien hoopte het festival door de introductie van deze producties uit andere continenten ook andere publieken te bereiken.

Wat wel meteen duidelijk was, dat alleen de presentatie van voorstellingen uit andere continenten én onvoldoende was én ecologisch onverantwoord. Een diepere reflectie drong zich op. Daaruit is THINK LOCAL CREATE GLOBAL ontstaan. Aanvankelijk (2017-2021) een vijfjarig onderzoekstraject naar mogelijkheden om een ‘mutual artistic approach’ uit te werken. Dat resulteerde in een reeks keynotes, symposia, discussies onder professionele programmeurs en festivaldirecteurs, maar vooral ook in een 3-daags laboratorium ‘artistieke uitwisseling’. Daarin werkte een Latijns-Amerikaans gezelschap samen met Vlaamse kunstenaars in een inspiratief labo dat focuste op uitwisseling van ideeën, technieken, op proces eerder dan op product. In 2019 nodigde het festival het Chileense gezelschap Silencio Blanco uit, in 2020 La llave maestra, ook uit Chili.

Ondertussen werd de interncontinentale programmering verrijkt met voorstellingen uit Taiwan, Canada, Australië, Brazilië en Chili. Altijd ging dit gepaard met een workshop, masterclass of on-site project door de kunstenaars van het gezelschap.

Een tweede insteek was de uitbouw van de nieuwe technologieën in de podiumkunsten. Tussen 2018 en 2021 werd daartoe een beperkte aanzet geleverd, o.a. door samenwerking met Théâtre de Liège en KIKK Festival Namur.

Verder ontwikkelde het festival zich tot een internationaal referentiepunt voor professionele bezoekers. Veel premières, try-outs en netwerkmomenten zorgden voor heel wat internationale belangstelling, met tot 174 delegates in 2020.

Sinds 2018 organiseert CCHA / cultuurcentrum Hasselt ook een residentiële werkplek voor jong publiek HET LAB. Daar kunnen gezelschappen en makers onderzoek doen, participeren aan labo’s in een internationale context, repeteren en ontwikkelen. Vanaf 2019 presenteerde deze werkplek een speciaal project in het Krokusfestival: HET LAB@Krokus. Hierin kregen drie/vier groepen/makers de kans een work-in-progress te tonen aan professionele delegates en aan het publiek, met een nagesprek door de delegates. Op die manier ontwikkelde Krokusfestival een nieuw platform voor talentontwikkeling binnen zijn werking.

 

Wat zijn de doelstellingen van het krokusfestival?

1 Het Krokusfestival als inspirerend creatiefestival

Het Krokusfestival wil de nieuwste ontwikkelingen in de kinderkunsten laten zien door opvallende creaties van inspirerende makers te presenteren aan een ruim publiek van kinderen en hun (groot-)ouders - kortom: aan FAMILIES. Krokusfestival is geen best-off festival, maar een plek waar nieuwe makers en nieuwe creaties te beleven zijn. Het is een plek waar publiek en professionelen op avontuur kunnen gaan, op ontdekking. Een plek voor verwondering en verbeelding. De rode draad doorheen deze creaties is een ‘voorstellingsbelevenis’: theater, dans, muziek, literatuur, opera, installaties, performances. Het Krokusfestival duikt diep in de boeiende wereld van de kinderkunsten. Daarom gaat het op zoek in het buitenland en presenteert werk in Belgische première ; daarom stimuleert het Vlaamse makers tot de creatie van nieuw werk voor een jong publiek ; daarom zet het zelf ook (co)producties op. Vanuit dezelfde optiek organiseert het Krokusfestival ook een professionele multidisciplinaire masterclass in residentie tijdens de zomermaanden.

 

2 Het Krokusfestival als een stimulerend festival voor ontmoeting en reflectie

Het Krokusfestival geeft een dynamische en stimulerende aanzet voor ontmoeting en reflectie van publiek en kunstenaars. We zetten in op interactieve prikkeltochten voor kinderen en hun families, op workshops en op nagesprekken om de dialoog tussen publiek en kunstenaars voorbij het kunstwerk zelf te leiden. Daarnaast maakt het Krokusfestival flink werk van de dialoog met het onderwijs. Met speciaal omkaderde voorstellingen, workshops voor kinderen en leraars, Dialoog en een heuse VIP-avond voor leraars willen we de kunsteducatieve en artistieke dialoog tussen cultuur/kunst en onderwijs bevorderen. Elke festivaleditie heeft ook een uitgebreide professionele ontmoetingsplek. Rondetafelgesprekken, symposia, Staat van de jeugddans, meetings wisselen elkaar af en worden aangevuld met talrijke informele gesprekken. Immers, elke editie van het festival verwelkomt een 30-tal buitenlandse programmeurs en festivaldirecteurs. Een ideale gelegenheid voor Vlaamse makers om hen te ontmoeten en contacten te leggen.

 

3 Het Krokusfestival als een internationaal festival

Uiteraard presenteert het Krokusfestival veel Vlaamse werk en het doet dat dan ook nog vaak als première. We zijn immers overtuigd van de hoge artistieke kwaliteit van het Vlaamse kinderkunstenlandschap. Maar we vinden het evenzeer enorm belangrijk om een open blik, een open geest te houden op het buitenland. Want kunst laat zich nu eenmaal niet fnuiken door landsgrenzen. Het Krokusfestival toont dus opvallende internationale producties en installaties aan een Vlaams publiek en stimuleert de artistieke dialoog tussen buitenlandse en Vlaamse makers. Daarbij zetten we in op ‘wederzijdsheid’: we willen die buitenlandse makers uitnodigen om tijdens hun verblijf in Hasselt een meerwaarde te betekenen voor de Vlaamse makers in de vorm van korte workshops, ontmoetingen of gesprekken.

 

Mission statement

"Het Krokusfestival is een inspirerende ontmoetingsplek waar een zo breed mogelijk publiek van kinderen, jongeren en hun (groot)ouders kennis kan maken met kwalitatieve (inter)nationale kinderkunsten die vermaken, verrassen, verbeelden, vertragen, verwonderen. Daarnaast stimuleert het festival de creatie van creaties voor/met een jong publiek en ontwikkelt het een ontmoetings- en verdiepingsrol voor professionele (inter)nationale makers en programmeurs."

Organisatie

Krokusfestival is een organisatie van cultuurcentrum Hasselt. CCHA ontvangt daarvoor structurele subsidies van de Vlaamse Gemeenschap en kan ook rekenen op steun van de provincie Limburg en de stad Hasselt.

• algemene leiding CCHA: Gerhard Verfaillie
• artiestieke leiding Krokusfestival: Gerhard Verfaillie
• productieleiding: Emely Alders
• krokusteam: Gerhard Verfaillie, Emely Alders, Karin Valée, Emilie Hulsmans, Erwin Grommen, Laurent Pitsi, Tom Verhuizen, Kurt Stevens, Willy Willems & Anne-Lore Thyssen
• grafisch ontwerp: Ludovic Driessen & Monique Rutten

Met hartelijke dank aan alle medewerkers van CCHA en aan alle vrijwilligers voor de grote inzet en het geloof dat kunsten voor jong publiek belangrijk zijn.